Kunststoffen

Onderstaand is een beknopt overzicht van typische kunststoffen die worden ingezet voor compact spuitgieten en TSG. Voor het kiezen van de juiste kunststof is het zaak voldoende tijd te nemen. Inzet van de beste kunststof voor uw toepassing betekent dat de beste oplossing wordt gekozen als het gaat om technische eigenschappen, vormgeving en kosten.

Welke eisen stelt u aan uw product?

De vele keuzemogelijkheden van spuitgietbare kunststoffen (thermoplasten) zijn zowel een zegen als een last. Toch kan er al vrij snel worden gefilterd op de volgende eigenschappen:

• chemische bestendigheid
• maatvastheid
• kleur of transparantie
• UV-bestendigheid
• Temperatuurbestendigheid ( zowel – als +)
• sterkte (mechanische belasting)
• Levensduur

Natuurlijk zijn er voor specifieke toepassingen nog heel veel andere aandachtspunten te beoordelen. Het is dan ook altijd goed om na te gaan in welke omgeving het product wordt gebruikt. Denk aan: buiten op de snelweg (invloed van het weer, lawaai, uitlaatgassen), voedingsmiddelen (geschikt als verpakkingsmateriaal, goed vacuüm te vormen, goedkoop), in de medische sector (gebruik in het ziekenhuis, goed te reinigen met alcohol, kleurecht), in de vliegtuigindustrie (brandveilig, licht) etc.

Denk ook aan de eventuele verdere behandelingen die het product zal ondergaan, waaronder het voorzien van een bedrukking, laklaag, (schroeven), inserts, verlijmbaarheid, chroomlaag etc. Niet elke kunststof is voor elke verdere behandeling geschikt.

Pas als de omgevingsfactoren, de eventuele behandelingen en de eigenschappen die het product moet krijgen duidelijk zijn kan er gefundeerd een keuze worden gemaakt.

Er is een tegenwoordig een enorm scala aan spuitgietbare kunststoffen (de zogeheten thermoplasten) waaruit kan worden gekozen. Vaak gaat het om varianten van een en dezelfde kunststof. In de basis komt het neer op het volgende overzicht.

ABS

Dit materiaal is bekend van de speelgoedsteentjes maar wordt heel erg veel toegepast. Het is in de basis een kunststof die goed kan worden gebruikt voor behuizingsdelen waarvan de maatvastheid en de kleur van belang zijn. ABS is een materiaal die ook goed voldoet wanneer er gelakt gaat worden en voor het plaatsen van inserts of rechtstreeks schroeven in de kunststof.

ASA

Moet het nog een stukje mooier? En moet de kleur vooral mooi blijven? Dan is ASA een goede keuze. ASA heeft een veel betere UV-bestendigheid en kan in combinatie met polycarbonaat (PC) ook nog eens vlamdovend worden gemaakt.

PP

Het heel veel toegepaste polypropyleen (of polypropeen) is een ondergewaardeerd type plastic. Dit komt vooral door de relatief lage prijs en de niet al te beste maatvastheid. De chemische bestendigheid is echter ongekend. PP is gemakkelijk in te kleuren en goed te spuitgieten. Lakken, verlijmen en bedrukken gaat helaas met wat meer moeite.

PE

Meestal wordt polyethyleen (of polyetheen) gebruikt in de HD-versie. Dan is de dichtheid nog steeds vrij laag (net als bij PP overigens). Ook PE is relatief goedkoop, gemakkelijk te verwerken en o.a. zeer goed transparant te maken.

PS of SB

Het TSG-materiaal bij uitstek is high impact polystyreen (ofwel HIPS). Het wordt ook wel styreen-butadieen (SB) genoemd. Dit materiaal is voldoende maatvast, sterk, hard, goed te lakken, mechanisch te bewerken en naar verhouding goedkoop. De vlamdovende versie heeft eveneens een acceptabele prijs. Het wordt zeer veel toegepast in de medische apparatenbouw, voor behuizingen van grote analyseapparaten en voor HVAC onderdelen.

PC

Polycarbonaat wordt vooral gekozen om de prima doorzichtigheid. Het is een materiaal wat gebruikt wordt voor o.a. afdekkappen en omdat het zeer goede mechanische eigenschappen heeft. Het is van zichzelf vlamdovend. Bij PC is het wel oppassen met bepaalde schoonmaakmiddelen, chemicaliën en oliën. Wanneer het hier mee in aanraking  komt ontstaat er stress-cracking in de kunststoffen die weer kunnen leiden te scheurvorming.

PC wordt veel geblend (door de fabrikant gemengd) met ander kunststoffen zoals ABS, ASA en PBT om zo van beide materialen de goede eigenschappen te kunnen benutten.

PMMA

Wil je iets echt mooi transparant hebben en/of met een super hoogglans uiterlijk? PMMA (bekend als merknaam Plexiglas maar er zijn meerdere merken) laat meer licht door dan PC maar is dan wel weer brandbaar. Net zoals PC is ook PMMA gevoelig voor stress-cracking. Het is uitstekend geschikt voor buitentoepassingen die een lange levensduur vragen.

PBT

Polybutyleentereftalaat - een engineeringplastic - wordt steeds vaker toegepast. Het is een erg maatnauwkeurig materiaal wat wij bijvoorbeeld inzetten voor platforms van analyseapparaten. Het is stijf, hard, goed te gebruiken bij hogere temperaturen en o.a. slijtvast. Het heeft ook een goede bestendigheid tegen organische oplosmiddelen, olie en vetten.

PA

Wie kent niet het merk Nylon? Ondertussen zijn er diverse leveranciers van min of meer hetzelfde materiaal wat heel veel als spuitgietmateriaal wordt toegepast. Er zijn genoeg voordelen van polyamide te benoemen, zoals een goede chemische resistentie, slagvastheid, slijtvastheid, goede glijeigenschappen etc. Vaak wordt dit materiaal ingezet voor de meer technische onderdelen, vooral als het gaat om PA6, PA6.6 of PA12 met glasvulling.

POM

Het materiaal bij uitstek voor klikkers is: POM. Het materiaal kan buigen en goed in de originele vorm terugkomen. Het wordt verder - o.a. omdat het zo slijtvast is - veel gebruikt voor tandwielen en lagers. Het materiaal is maatvast maar heeft wel een hoge krimpfactor.

PEI

Een materiaal wat we vrijwel uitsluitend voor de luchtvaartindustrie toepassen is polyetherimide. Het is vooral bekend onder de merknaam Ultem. Het combineert een laag soortelijk gewicht (belangrijk in de luchtvaart!) met een zeer goede brandbestendigheid. Het op kleur brengen van deze materialen is mogelijk maar wel lastig.  Dit komt door de hoge verwerkingstemperatuur van dit materiaal.